Wandeling rond Jaufrenie

OOKikKOOK, Januari 2023

In de Dordogne kan je mooie wandelingen maken en er is veel te zien en te beleven, mooie heuvellandschappen, kronkelende rivierdalen, uitgestrekte bossen, mysterieuze eeuwenoude grotwoningen, glooiende wijngaarden, landbouwvelden met graan, mais en goudgele zonnebloemen en veel pittoreske stadjes en dorpjes. In de grensstreek van de Dordogne en Charente, waar Jaufrenie ligt en wij ons vakantiehuis hebben, is het rustig, niet echt toeristisch en ideaal om mooie wandelingen maken. Ons gehucht Jaufrenie bestaat uit een verzameling van 18 oude huizen die verspreid staan langs een doorgaande departementale weg. De helft van de huizen wordt permanent bewoond, de rest wordt als vakantieonderkomen gebruikt en wordt regelmatig door het jaar heen, bezocht door de eigenaren of hun huurders. De permanente bewoners zijn op dit ogenblik, vijf Franse echtparen, een Engels-Schots echtpaar en een alleenwonende Engelsman.

In het midden van Jaufrenie is er een kruising van wegen en op één van de hoeken van dit kruispunt, ligt een grasveldje dat tevens ook het hoogste punt van Jaufrenie is. Op dit grasveldje bevindt zich een monument dat bestaat uit een stenen sokkel met een pilaar waarop een ijzeren kruis staat. Dit monument, dat zo’n vier meter hoog is, staat op de plaats waar vroeger de bevolking van Jaufrenie regelmatig kerkdiensten in de open lucht hielden. Juist op deze plek wilden de inwoners een eigen kerkje bouwen, maar kerkelijke leiders van omliggende parochies wilden er geen toestemming voor geven. Tot grote teleurstelling van de bewoners van Jaufrenie is het kerkje er destijds nooit gekomen, maar ter compensatie hebben ze op deze plaats, in 1862, wel het kruis opgericht. Sindsdien is dit een bijzondere plek in ons gehucht en hier begint ook onze wandeling.

Ons huis ligt naast het veldje met het kruis en voor onze oprit langs loopt een smal weggetje de heuvel af. Vervolg je deze weg verder dan kom je na 400 meter bij het ‘Château de la Richardie’. Dit kasteel is gebouwd in de 17e eeuw op de plaats van een voormalig middeleeuws kasteel. Het was de adellijke residentie van de familie Fonpitou de Massacré in het midden van de 18e eeuw. Het kasteel is omgeven door een park van 6 ha en het riviertje de Lizonne, dat door het landgoed stroomt. Een oprijlaan leidt helemaal rond het Château de la Richardie en aan de achterzijde vormen bijgebouwen een U-vorm, waaronder een zeer grote schuur, binnenplaatsen en diverse agrarische gebouwen. Het interieur van het kasteel werd in de 19 eeuw uitgebreid met een monumentale trap in de hal en bijzondere trompe-l’oeil deuren naar de 4 grote salons op de begane grond.

We gaan verder en steken bij ‘Pas de la Fontaine’ de Lizonne over. Een paar kilometer verderop ligt, schuin tegen een helling, het pittoreske dorpje Fontaine. In het begin van het dorpje is er aan de rechterkant, voor een woning langs, een doorgangetje de ‘Impasse du Lavoir’, waar je langs het stroompje de ‘Ruisseau de Fontaine’ bij een oude, overdekte wasplaats uitkomt. Er zijn hier nog stenen wasborden die vroeger door de dorpsbewoners gebruikt werden om, met de hand, de was schoon te schrobben. Verder bij het dorp ligt boven op de heuvel het ‘Domaine de la Ligerie’ dat op 9 mei 1900 werd gekocht door Henri De Gaulle, de vader van de latere generaal en president van Frankrijk Charles de Gaulle. Het gezin heeft hier destijds een aantal zomervakanties (1901-1920) doorgebracht. Daar was dus ook de jonge Charles bij. Dit is al lang geleden, maar de inwoners van Fontaine zijn er nog steeds trots op dat Charles de Gaulle, die bovendien ook nog in 2005 postuum verkozen werd als ‘grootste Fransman aller tijden’, zijn vakanties hier heeft doorgebracht. Dit feit is nog op een gedenkplaat terug te vinden op de muur van het Domaine.

Sla je in Fontaine rechts af, dan kom je na een kilometer door het gehucht ‘le Nept” dat uit enkele boerderijen bestaat, weer twee kilometer verder kom je in het dorp ‘Champagne’. Hier staat het gemeentehuis van de gemeente ‘Champagne et Fontaine’ dat het resultaat is van de fusie van de gemeenten Champagne en Fontaine in 1832.

In ditzelfde gebouw is ook de plaatselijke feestzaal gevestigd. In deze gemeente wonen 425 inwoners, Jaufrenie en Le Nept horen ook bij deze gemeenschap. Aan het dorpsplein staat het gebouw waar vroeger een schooltje was, helaas zijn er tegenwoordig te weinig kinderen in het dorp en wordt het gebouw inclusief keuken nog wel door enkele plaatselijke verenigingen gebruikt voor cursussen, workshops en etentjes. Aan het plein is ook nog een postkantoortje dat vier ochtenden in de week geopend is. Jammer genoeg zijn er in onze gemeente geen winkels meer. In de afgelopen jaren zijn namelijk de kapper, slager, bakker en de épicerie verdwenen.

Gelukkig is er schuin tegenover het gemeentehuis nog wel het café Chez Dédé. De eigenaresse staat al haar hele leven hier achter de bar en is de oudste (1928), nog steeds werkende, en hierdoor ook de bekendste caféhoudster van héél de Dordogne. De inwoners van Champagne zijn maar wat trots op hun plaatselijke caféetje en iedereen in het dorp doet daarom ook zijn best om ‘La Dédé’ te ondersteunen en te helpen, zodat ze het nog maar lang zal volhouden en dat het café en ontmoetingspunt van het dorp voorlopig nog niet zal verdwijnen. Aan de andere kant van Champagne aan de doorgaande departementale weg, die gedeeltelijk door het dorp loopt, bevindt zich de imposante versterkte kerk van ‘Saint Martin’ uit het begin van de 12e eeuw.

Direct naast de kerk staat het prachtige kasteeltje ‘Château de Chaumont’ uit 1667. Het kasteel, in renaissancestijl gebouwd en volledig gerestaureerd, heeft zeven verschillende torens

en wordt permanent bewoond door een Nederlands echtpaar. Na het kasteel verlaat je Champagne in noordelijke richting, via de departementale weg, en kom je langs een oude pigeonnier (duiventil) en de ommuurde begraafplaats van de gemeente. Daarna passeer je een kleine walnotenplantage en de coöperatieve graansilo’s en steek je het bruggetje bij de Lizonne over. Dan ga je de heuvel op waar je Jaufrenie en ons huis alweer tussen de bomen kunt zien liggen. Zo zijn we weer bij ons vertrekpunt terecht gekomen waarmee ook deze wandeltocht ten einde loopt.

Met de groeten van Paul