Galette des rois

OOKikKOOK in Frankrijk, december 2018,

In Frankrijk worden veel oude tradities met de daarbij horende gerechten in ere gehouden. Een daarvan is het Driekoningenfeest met de ‘galette des rois’: de koningentaart. Deze galette des rois is een ronde, goudgele taart, traditioneel gemaakt van bladerdeeg met een vulling van ‘frangipane’ (amandelspijs). Dit gebak zou je kunnen vergelijken met de Nederlandse banketletter en kerstkrans, maar vorm en decoratie zijn anders. Begin januari zie je bij alle patissiers grote voorraden van deze typische Franse galettes des rois in de vitrines liggen. Tegenwoordig wordt deze taart, door sommige supermarkten, ook in andere smaken geleverd en bestaat de vulling uit crème, fruit of chocolade. De meeste Franse patissiers weigeren deze nieuwe ‘trend’ te volgenen houden dan ook vast aan de originele receptuur, want ook de echte liefhebber kiest altijd nog voor een traditionele galette des rois met frangipane. Met deze galette des rois viert men op 6 januari de ‘epiphanie’ of wel het bezoek van de drie Wijzen uit het Oosten aan het pasgeboren kindje Jezus en ook de ‘omkering’ van arm en rijk. In Frankrijk doen ze dit door in de galette een ‘fève’: een porseleinen, miniatuur beeldje, mee te bakken. Wie het beeldje in zijn stuk taart vindt, mag zich één dag lang ‘koning of koningin’ noemen. Vaak wordt bij de taart een goudkleurige papieren kroon geleverd, die de gelukkige dan mag opzetten. De traditie wil dat, wanneer de taart aangesneden wordt, deze in net zoveel stukken gesneden wordt als dat er aanwezigen zijn, plus één extra stukje. Dan gaat de jongste van het gezelschap onder tafel zitten en zegt bij ieder stukje voor wie het bestemd is, tot slot krijgt de jongste dan twee stukjes.

Tot ca. 1870 werd er altijd een boon in de galette des rois verstopt. Daarna zijn in Frankrijk de fèves in beeld gekomen. Een goede banketbakker doet een fève van porselein in de galette, andere nemen tegenwoordig ook wel fèves van plastic. Ieder jaar worden er weer andere, nieuwe figuurtjes bedacht en gemaakt. Het verzamelen van deze fèves is daarom heel populair en een echte rage geworden. Op veel rommelmarkten kom je deze miniatuurtjes dan ook tegen en ze worden door fanatieke verzamelaars, gekocht en verhandeld. De fèves hebben in Frankrijk zelfs eigen musea het ‘Musée de la Fève des Rois’ vlakbij Réalmont in de Midi-Pyrenées en het ‘Musée de la Fève et de la Crèche’ in Blain (bij Nantes).

In het katholieke zuiden van Nederland wordt, op 6 januari, het feest van Driekoningen nog wel gevierd. De kinderen verkleden zich dan als die koningen; Caspar, Melchior en Balthasaren gaan, met een ster op een stok, zingend langs de deuren om snoepgoed te verzamelen.Ook kennen we hier een koningentaart, die begin januari gemaakt wordt en waar wel eens een boon in verstopt is. Maar echt veel aandacht wordt er hier in Nederland niet aan besteed.

In Frankrijk leeft het Driekoningenfeest nog volop en wordt er in het begin van het nieuwe jaar, bij heel veel verschillende gelegenheden, altijd de galette des rois gegeten. Samen met familie, vrienden, op veel scholen, bij verenigingen, bij openbare recepties en zelfs op het ‘Ély­sée’(presidentiele paleis in Parijs) waar de president van Frankrijk en belangrijke mensen bij aanwezig zijn. Stel je eens voor dat president Emmanuel Macron de fève in zijn stuk taart vindt, dan is hij voor één dag ‘koning’ en Frankrijk weer heel even een monarchie. ‘Vive La France… vive le Royaume’... Maar dit zal nooit gebeuren want in het Ély­sée bestaat er een ongeschreven wet dat er nooit een fève in de galette de rois verstopt wordt. Dit uit respect voor de principes van na de revolutie, die voorschrijven dat er in de Franse republiek nooit een koning en een president tegelijk aan de macht kunnen zijn!

Wil je thuis ook eens iemand voor één dag koning of koningin laten worden? Dan is hier het recept om zelf een galette des rois te bakken en vergeet dan niet om er een fève in te verstoppen.

Recept voor de Galette des Rois

Ingrediënten: 2 ronde plakken bladerdeeg 25-30 cm, 2 eieren, 100 g amandelpoeder, 70 g zachte boter, 100 g suiker, 1 eetlepel bloem, 1 eetlepel Kirsch, 1 fève.

Bereidingswijze:

Splits een van de eieren en houd het eigeel apart. Meng het eiwit en een heel ei, de amandelpoeder, de boter en de suiker tot amandelspijs. Voeg de bloem en de Kirsch toe en meng goed door. (Je kunt het amandelspijs ook kant en klaar kopen). Rol 1 plak bladerdeeg uit en leg dit in een rond bakblik van 25-30 cm,verspreid hierover het amandelspijs. Verberg daarin de fève. Leg de tweede plak bladerdeeg eroverheen en druk dit vast, maak hierin een ruitwerk met een mes. Besmeer de taart met eigeel. Afbakken in een voorverwarmde oven op 190 graden, ongeveer 25-30 min. totdat de taart goudgeel is. Serveer de galette des rois lauw of koud.

Groeten van P+P en een ‘Bonne Année’.