WhatsApp uit La Courtine
OOKikKOOK in Frankrijk
Onze buren uit Nederland, Henk en Ilse, hadden een rondreis door Frankrijk gepland. Ze zouden o.a. naar het departement Creusegaan en wij hebben ze toen uitgenodigd om dan door te rijden naar de Dordogne en ook een paar dagen bij ons in Jaufrenie te komen doorbrengen. Het leek hen heel leuk en het idee werd in hun reisplannen opgenomen. Voor Henk had deze reisook een nostalgische inhoud, want hij was vroeger, tijdens zijn militaire dienstplicht begin zestiger jaren, enkele weken in het Franse plaatsje La Courtine geweest. Hij had daar een goede tijd gehad en wilde graag nog eens een bezoek aan deze plaats brengen en herinneringen ophalen. La Courtine ligt op 100 km afstand ten westen van Clermont Ferrand en 100 km ten oosten van Limoges, in het Franse departement Creuse. De plaats maakt deel uit van het arrondissement Aubusson, op het Plateau de Millevaches en was destijds een van de armste streken van Frankrijk. In de vijftiger jaren was er Nederland geen oefenterrein te vinden waar het leger de paraatheid van zijn infanterietroepen, tegelijk met tankoperaties en luchtmachtaanvallen, kon testen. Nederland is toen met Frankrijk overeengekomen dat men jaarlijks over ca. 70 vierkante kilometer oefenterreinen beschikking kon krijgen, waar alle soorten gevechtsoefeningen konden worden gehouden. Dit oefenterrein was een legerplaats, die vrijgekomen was, omdat een gedeelte van de Franse troepen naar Algerije was afgereisd en lag bij het plaatsje La Courtine. Henk vertelde dat het in die tijd een geweldige onderneming was en dat ca. 1000 voertuigen de tocht van 900 km in drie dagen naar Frankrijk maakten. Samen met de andere manschappen zat hij toen, met volle bepakking, de hele weg achter in een legertruck. Onderweg werd er veel gelachen en naar de meisjes gezwaaid, als een van de jongens hevig naar het toilet moest en de volgende sanitaire stop op zich liet wachten, dan moest hij het maar in zijn helm doen en daarna werd die, onder het rijden, omgekeerd buiten de wagen gehouden, of daarna de helm weer opgezet werd, dat vertelde Henk er niet bij. Na de eerste dag rijden hadden de soldaten een bivak in de buurt van Reims. De volgende ochtend vroeg op en om 6.00 uur weer de wagens in en verder door naar Bourges, waar ze in een groot tentenkamp overnachtten, de derde dag bereikten ze via Aubsson het einddoel La Courtine.
In de legeronderkomens van La Courtine was het wel een smerige bedoeling, maar dat werd in de loop van de tijd opgeknapt. Ze kregen Nederlands eten met Franse ingrediënten, maar de legerleiding had bijvoorbeeld wel speciaal hagelslag en pindakaas ingevoerd. Er waren ook Nederlandse kranten, tijdschriften en sigaretten te krijgen en in de weekeinden werd er voor cabaretvoorstellingen, films en excursies gezorgd. Henk heeft daar nog een optreden van Ria Valk gezien. De mannen konden in de periode dat ze in La Courtine waren, per veldpost, brieven naar Nederland sturen en ontvangen. De eerste week dat de manschappen in La Courtine waren, werden er uit Nederland 34.000 brieven overgevlogen en er gingen die week ook 10.000 poststukken op de post terug. Eli Asser heeft daar nog het humoristischeliedje ‘Brief uit La Courtine’over geschreven, dat door Rijk de Gooyer werd gezongen, wat in die tijd een grote hit is geweest.
Henk herinnerde zich vooral dat ze ‘s avonds de gelegenheid kregen om het dorp in te gaan. Het normaal zo rustige dorp werd in de kortste keren overspoeld door de Nederlandse soldaten. Door die invasie waren veel winkeltjes al snel uitverkocht en zaten de weinige cafés stampvol met zingende militairen die literflessen wijn bestelden. Ze liepen lallend door de straten van het dorpje en regelmatig hoorde je het gerinkel van gebroken glas. Samen met de Franse gendarmerie patrouilleerde de marechaussee met jeeps door het dorp, zodat vechtpartijen achterwege bleven. Gelukkig konden de
Nederlandse soldaten goed met de plaatselijke bevolking (middenstand) overweg. Na een aantal weken werden de soldaten afgelost door ‘verse’ troepen en gingen de jongens weer terug naar Nederland. Henk heeft met zijn kameraden, waarvan er veel voor het eerst in het buitenland waren, enkele bijzondere weken in La Courtine gehad. Tot 1964 heeft het Nederlandse leger het oefenterrein daar gebruikt en daarna is die periode afgesloten. Het was jammer voor de middenstand van La Courtine, want de jaren 1959 tot en met 1964 waren gouden tijden.
Tijdens de rondreis van Henk en Ilse, kregen we hier in Jaufrenie, nog een berichtje van ze, geen ‘Brief uit La Courtine’ maar een ‘WhatsApp uit La Courtine’, daarin stond dat ze een goede reis hadden en in het oude legerplaatsje waren aangekomen. Later vertelden ze ons, dat ze in La Courtine nog een soort museum (La maison du souvenir) gezocht hadden, dat aan die tijd herinnerde. Het was moeilijk te vinden en ze hebben er toen bij de ‘Mairie’ (gemeentehuis) naar geïnformeerd. De secretaresse heeft hen de weg gewezen en de beheerder gebeld, die liet meteen zijn werk vallen en snelde, nog in z’n overall, naar het museum om het gebouwtje te openen en de gasten welkom te heten. Na de bezichtiging wilden Henk en Ilse de beheerder met een fooitje bedanken, maar hij weigerde pertinent om iets aan te nemen want voor hem was het een eer om voor Nederlandse gasten het museum te openen.
Na het bezoek aan La Courtine zijn Henk en Ilse naar ons huisje in de Dordogne doorgereden. We hebben het nog uitgebreid over La Courtine gehad en verschillende keren, via YouTube, geluisterd naar het humoristische liedje ‘Brief uit La Courtine’ uit de zestiger jaren van Rijk de Gooyer en natuurlijk ook naar het liedje, dat daarop volgde, van de retour brief met de titel ‘Beste kerel hier is vader’.
Deze leuke nummers zijn nog te beluisteren via de link: https://youtu.be/Wffk54YplSY
Met de groeten uit Jaufrenie, P+P
